In een deelproject van TDI500 ontwikkelen installateurs samen met fabrikanten een uniforme datastekker. Installateurs kunnen hiermee, ongeacht type of merk, eenvoudig met alle warmtepompen in het veld communiceren wat hen veel tijd bespaart. Bovendien kan de datastekker een bijdrage leveren om netcongestie te voorkomen.

“Nederland heeft te maken met netcongestie. We hebben als branche de plicht om te onderzoeken hoe we de eventuele overlast die warmtepompen veroorzaken, kunnen beperken. Daarnaast willen we nagaan of warmtepompen ook een bijdrage kunnen leveren aan de oplossing”, stelt Frank Agterberg, voorzitter van Vereniging Warmtepompen. “Dit is mogelijk op een aantal manieren”, stelt hij. “De geproduceerde systemen moeten een hoog rendement bieden waardoor het stroomverbruik minimaal is. Installateurs moeten er daarnaast voor zorgen dat gebruikers ze efficiënt en daarmee netvriendelijk blijven gebruiken, dus bij voorkeur geen nachtverlaging die leidt tot een ochtendpiekvraag. En tot slot is het handig als de netbeheerder de warmtepompen kan uitlezen en er invloed op kan uitoefenen, onder voorwaarden uiteraard, zodat het net meer in balans komt. Om deze aspecten te kunnen realiseren is veilige en uniforme datacommunicatie nodig. Momenteel communiceren de warmtepompen van fabrikanten nog in verschillende talen en met niet uniforme functionaliteiten.”

SAREF

Jeroen Pat, consultant bij Comfort Partners en deelnemer van TDI500 haakt hierop in.  “Vanuit de Europese Unie is de Data Act ingericht. Daar zijn geharmoniseerde regels opgesteld voor eerlijke toegang tot en gebruik van gegevens via standaarden of standaardtalen. Een ervan is SAREF, wat staat voor Smart Applications REFerence ontologie. Deze taal is ontwikkeld om IoT-apparaten te beschrijven in termen van diensten, functies en parameters die ze kunnen meten of aansturen. TDI heeft SAREF als basis gekozen en deze taal verrijkt met onderdelen die nog niet waren uitgewerkt maar wel nodig zijn om warmtepompen goed te laten communiceren met energiebeheersystemen. Daarnaast is deze aanpak erop gericht om installateurs beter inzicht te geven in de prestaties, storingen en andere belangrijke gegevens, zodat zij efficiënter kunnen werken en problemen sneller kunnen oplossen. Maar onze aanpak reikt verder: het biedt ook voordelen voor woningeigenaren, verhuurders, bewoners en fabrikanten, door hen toegang te geven tot relevante data en inzichten waarmee zij de prestaties van hun installaties beter kunnen begrijpen, beheren en optimaliseren.”

Datastekker

TDI500 ging vervolgens met warmtepompfabrikanten in gesprek om te bespreken welke parameters nodig zijn om te komen tot gestroomlijnde communicatie. Pat: “Veel partijen blijken deze informatie - ieder op z’n eigen manier – te kunnen verstrekken. Soms lokaal, soms via een API of clouddienst. We gingen vervolgens aan de slag met deze gegevens en vertaalden ze richting de standaard wat leidde tot een uniforme datastekker. Het voordeel hiervan is dat de installateur  – ongeacht welke warmtepomp hij installeert – de informatie steeds op dezelfde manier, gestandaardiseerd ontvangt, ongeacht  type, merk of leverancier. Dat biedt veel voordelen.”

Installatieportal

De volgende stap is een installatieportal. Agterberg: “Als alle warmtepompen dezelfde taal spreken, kun je ze in één netwerk plaatsen en eenvoudig monitoren op afstand (energiestromen en foutcodes). Een tweede stap is het bijsturen/aansturen op afstand, leidend tot het leveren van flexibiliteit aan het elektriciteitsnetwerk door de warmtepompen op afstand aan te sturen, terugfaseren bij grote vraag of juist opschakelen bij groot aanbod, zodat ze in de piekmomenten geen te grote hoeveelheden stroom vragen.”

 

Figuur 1: Werking van de datastekker: installateurs kunnen hiermee, ongeacht type of merk, eenvoudig met alle warmtepompen in het veld communiceren.

 

Belangrijke stap voor de toekomst

“Zover zijn we echter nog niet”, stelt Pat: “Fabrikanten werken actief met ons mee om data beschikbaar te maken en de mogelijkheden verder uit te breiden. We krijgen positieve reacties op het feit dat we een uniforme taal hebben opgesteld, aangevuld met duidelijke wensen rondom connectiviteitsbehoeften. Hoe waardevol is het dat er nu een standaard ligt waarvan we zeker weten dat installateurs ermee zullen werken?”

Agterberg besluit: “Wil je bijdragen om netcongestie op te lossen, dan is het essentieel dat warmtepompen kunnen communiceren in één standaardtaal. De uniforme datastekker kan een mooie en belangrijke stap in die richting zijn. Wel internationaal harmoniseren dan, de warmtepomp is immers een multinationaal bulkproduct.”

 

>>Het project TDI500 is uitgevoerd met Topsector Energie subsidie van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, uitgevoerd door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. De specifieke subsidie voor dit project betreft MOOI-subsidie ronde 2022.